بازدید به موقع و طبق برنامه زمان بندی شده توسط افراد متخصص امری ضروری و مهم است که باعث افزایش طول عمر مفید دیزل ژنراتور و هم چنین کاهش هزینه های احتمالی تعمیر اساسی آن می شود.به این منظور مهندسین رعدآسا دیزل طبق دفترچه های فنی هر دیزل ژنراتور ،یک برنامه زمان بندی شده دقیق و حساب شده ارائه میدهند.یکی دیگر از عوامل مهم و تاثیر گذار بر عمل کرد دیزل ژنراتورها استفاده از لوازم یدکی اصلی و فابریک است چرا که استفاده نمودن از لوازم غیر اصلی و کمک گرفتن از افراد نامتخصص سبب لطمه زدن به سیستم می شود که علاوه بر مشکلات مالی باعث از دست رفتن زمان در پروژه های بزرگ و خسارت های جانبی دیگر می شود.

نگهداری دیزل ژنراتور:

واژه نگهداری به کاری اطلاق میشود که برای حفظ موتور در شرایط کاری طبیعی انجام می گیرد نظیر برر سیها، تنظیمات ،روغنکاری ، تعویض روغن ، تعویضفیلترها و ….. که طی یک برنامه منظم نه فقط برای اطمینان از کارکرد رضایت بخش موتور ، بلکه برای پیشگیری از هر گونه خسارت پر هزینه اطلاق میگردد.

هر شخص که می خواهد موتوری را راه بیاندازد بایستی به کلیه کنترل کننده ها نشان دهنده ها ، آلات دقیق موتور ، کلاج ، دنده ، ترمز و …آشنا باشد طرز کار موتور ر ا در شرایط آب و هوایی ( سرما ، گرما ) بداند.

برای راه اندازی موتور دیزلی باید به موارد زیر دقت کرد:

۱ – در زمان سوخت گیری از کشیدن سیگار و روشن کردن هر گونه آتش ( کبریت ، فندک و…) پرهیز کند.
۲ – در زمان سوخت گیری موتور را خاموش کند.
۳ – سوختی را که بیرون ریخته تمیز کند.
۴ – با لباس آویزان و گشاد و موهای بلند به قسمتهای متحرک موتور نظیر پروانه نزدیک نشود.
۵ – از تنظیم کردن ، تمیز کردن ، روغنکاری موتور وقتی روشن است پرهیز نماید.
۶ – سعی کند فقط تنظیماتی را که با آن آشناست روی موتور انجام دهد.
۷ – وقتی موتور داغ است درب رادیاتور را باز نکند.
۸ – از تماس پوست با سوخت فشار بالا که از انژکتور خارج میشود جلو گیری کند.
۹ – موتور را در مکانهایی که گاز های خروجی از موتور میتواند باعث مسمومیت شود روشن نکند ( محیط های بسته ).
۱۰ – قبل از روشن کردن موتور از خلاص بودن دنده اطمینان داشته باشد .
۱۱ – مشخصات فنی موتور را تغییر ندهد .
۱۲ – از قطعات استاندارد مورد تائید شرکت سازنده موتور استفاده کند.
۱۳ – برای سیستم خنک کننده از آب صاف و بدون املاح استفاده کند ( آب چاه ، آب سنگین صنعتی ، آب باران ، آب شور استفاده نکند.)
۱۴ – اگر چنانچه در دمای بالا موتور استفاده می شود و ضدیخ مصرف نمی کند به مقدار ۱% ماده ضد زنگ ، ضد خوردگی و ضد رسوب به آب اضافه نماید.

۱۵ – کیفیت آب رادیاتور ( اگر از ضد یخ استفاده می کند ) را هر سال یک بار مورد آزمایش قرار دهد.
۱۶ – بایستی هر شش ماه یک بار مخلوط آب و ضد زنگ و ضد خوردگی را در مناطق گرم عوض کند.
۱۷ – قبل از هر گونه تعمیر اتصال باطری را قطع کند
۱۸ – مقدار ضدیخ که از پایه اتیلن گلیکول می باشد نباید از ۵۰ % تجاوز نماید.
۱۹ – سعی کند موتور را همیشه تمیز نگهدارد.
۲۰ – اگر قرار است موتور در مناطقی که از نظر ارتفاع از سطح دریا بالاست مورد استفاده قرار گیرد برای کاهش میزان سوخت و دود بایستی تنظیمات جدیدی روی
آن انجام پذیرد. این امر با ارائه جزئیات به شرکت سازنده موتور میتواند صورت گیرد.

اقدامات اولیه جهت راه اندازی موتور دیزلی:

۱- روغن موتور :
مقدار مشخص شده ای از روغن را که در کاتولوگ هر موتور قید شده است به داخل موتور که شامل کارتر و فیلتر روغن است بریزید جهت فیلتر هوا چنانچه از نوع روغنیباشد تا علامت مشخص شده روغن بریزید.
جهت موتورهای تازه روغن اولیه جهت آب بندی در کارخانه ریخته می شود که این روغن از خوردگی و استهلاک ناخواسته جلوگیری میکند و از رسوبات کربن درشیار رینگها و نیز از تشکیل لجن جلوگیری می نماید.
توجه : هیچگونه روغن اولیه به غیر از روغن موتور برای موتورهای تعمیری ریخته نشود.
۲- مایع خنک کاری :
در طول فصل گرما یا مناطقی که ضدیخ استفاده نمی شود و فقط از آب خالص استفاده میگردد از افزودنیهای مخصوص به مقدار ۱% ( ده سانتیمتر مکعب در لیتر )استفاده نمایید و نیز در فصل سرما از ضدیخ های استاندارد که از پایه اتیلن گلیکول هستند استفاده نمایید.
هنگام پر کردن سیستم خنک کاری از صافی جهت جلوگیری از نفوذ کثافات و مواد خارجی به داخل موتور استفاده کنید. سیستم را هوا گیری نمایید تا مایع عاری ازحباب گردد بعد از پر کردن سیستم خنک کاری موتور را باسرعت متوسط برای ده دقیقه روشن کنید سپس آب را چک کرده و در صورت لزوم مایع خنک کاری اضافه نمایید اگر بخاری به سیستم وصل است کلیه شیرهای آنرا باز کنید.
۳-سوخت :
بصورت فصلی از سوخت زمستانی یا تابستانی استفاده نمایید اگر از بشکه یا حلبی سوخت گیری می کنید موارد ایمنی را رعایت کنید. جهت تمیزی سوخت از قیفصافی دار استفاده کنید.

۴- بررسی باطری :
از باطری سرویس و شارژ شده استفاده کنید.

۵-هوا گیری سیستم سوخت :
اگر روی فیلتر یا پمپ انژکتور پیچ های تخلیه هوا وجود داشته باشد آنها را با آچار مخصوص خود آزاد سازید.
پمپ سه گوش را توسط چرخاندن مهره آجدار روی آن آزاد ساخته سپس شروع به پمپاژ دستی نمایید تا
سوخت بدون حباب از پیچ تخلیه هوا سرازیر گردد پیچ های هوا گیری و مهره آجدار روی پمپ سه گوش را
دوباره سفت نمایید.

۶-پمپ نمودن روغن و استارت زنی :
عمل پمپاژ را تا رسیدن روغن کافی به کلیه یاتاقانها با زدن استارت ناقص ادامه دهید در موقع استارت شانه
کنترل پمپ انژکتور را به نقطه توقف حرکت داده و ساسات را بکشید به درجه فشار روغن توجه کنید به محض
حرکت عقربه آن را رها کنید موتور روشن خواهد شد.

۷ -تست کارکرد موتور :
پس از تکمیل مراحل قبلی یکبار تست کوتاه موتور را انجام دهید به موتور بار اضافی تحمیل نکنید بتدریج دور
موتور را تا سه چهارم حداکثر سرعت مجاز آن افزایش دهید و تا رسیدن به دمای لازم موتور این کار را ادامه دهید
۸-کارهای مربوط به بعد از تست کارکرد موتور :
الف – دوباره سوخت گیری کرده مایع خنک کنندگی و درجه روغن را بازدید نمایید.
ب – موتور را از لحاظ نشتی بررسی کنید.
پ – اتصالات لوله ها و شیلنگ ها و بست ها را از نظر نشتی و سفتی بررسی و چک کنید.
ت – کلیه پایه ها و نگهدارنده های متصل به موتور و پیچ و مهره های مورد لزوم را از نظر گشتاور لازم
آچارکشی نمایید.
ث – تسمه پروانه را از نظر شل بودن چک نمایید.

۹-آب بندی موتور :
در صورت امکان در ده تا بیست ساعت اولیه کار موتور بار کامل را در فواصل زمانی کوتاه به موتور های جدید و تازه تعمیر شده اعمال نمایید . عمر س رویس دهی ،کار کرد با اطمینان وبا صرفه بستگی به شرایطی دارد که در آن به موتور بیش از حد در خلال دوره آب بندی بار تحمیل نشده باشد.
سرویسها را طبق لیست برنامه سرویس و نگهداری انجام داده و در پایان دوره آب بندی روغن اولیه را با روغن موتور توصیه شده ، تعویض نمایید.
روغن سوزی در طی اولین کار کرد ۲۰۰ ساعته موتور محسوس میشود بدین جهت سطح روغن بایستی در خلال این مدت در هر ۱۰ ساعت چک گردد.

۱۰- استارت زدن :
جهت استارت در هوای سرد ( ۱۶ -درجه ) از هیتر یا گرمکن حتما باید استفاده نمود.
شیر باک را باز کرده کلید سویچ را به داخل سویچ وارد کرده لامپ نشانگر شارژ باید روشن گردد در صورت بودن گاورنر های سرعت متغیر (RQVیا سرعت در جا ( RSV )دور را در حالت خلاصی تنظیم نمایید استارت را بطور پیوسته بیش از ۱۵ ثانیه درگیر نکنید. بعد از یک استارت ناموفق بگذارید باطری ۳۰ تا ۶۰ ثانیه مجددا” شارژ گردد بعد از استارت حتما” به درجه فشار روغن توجه داشته باشید.

۱۱- احتیاط :
ویژگیهای عملیاتی دینام سه فاز را که اساسا از یکی از دینامهای جریان مستقیم مشتق میگردد بایستی بطور مستقیم اعمال کرد.
الف- نباید دینام – کابلها – ترمینالها و آفتومات در حالیکه در موتور کار میکند از باطری جدا گردند و یا بین آنها شل شدگی یا زدگی وجود داشته باشد.
ب – بازبینی ها و یا تعمیرات دینام بایستی از طریق تعمیرگاه ها و سایر افراد مجاز انجام گیرد.
۱۲-خاموش کردن :
دور موتور را کاهش دهید تا مایع خنک کنندگی داغ نشود سپس با دور کامل بدون بار به موتور گاز دهید و موتور را خاموش نمایید . شیر باک را ببندید.
۱۳- راه اندازی دیزل ژنراتور:
بطور منظم کلیه تجهیزات نشاندهنده و وضعیت موتور را از قبیل درجه فشار روغن ، در جه آب ، درجه روغن ، دور سنج و غیره را کنترل نمایید . خطوط سوخت،روغنکاری ، خنک کاری ، لوله های اگزوز را از نظر نشتی چک کنید . درجه صافی هوا را همیشه در مدنظر داشته باشید . تمیز بودن فیلتر هوا نقش اساسی در نگهداری موتور دارد.سطح سوخت را کنترل نمایید چون در صورت تمام شدن سوخت در باک احتیاج به هوا گیری خواهد بود
طی کارکرد مداوم سطح روغن را هر ۱۲ ساعت یکبار چک کرده و در صورت نیاز دوباره از روغن پر نمایید.
در صورت بروز موارد زیر موتور را بلافاصله خاموش کنید.
-۱ افت فشار روغن یا نوسان شدید آن
-۲ خروج آلاینده های غلیظ از موتور
-۳ افت دور و قدرت بدون اینکه تغییری در اهرم کنترل یا خفه کن ایجاد شود.
-۴ خروج دود غلیظ و افزایش دمای موتور
-۵ افزایش دمای روغن و مایع خنک کاری
-۶ سر و صدای غیر عادی از موتور

کار کرد زمستانی :
در آغاز فصل سرما موارد ذیل را در خصوص سوختها – مایع خنک کاری و ر وغن رعایت نمایید
در صورت کاهش دمای محیط به زیر درجه صفر برای چند روز و نیز در دسترس نبودن گرم کن اولیه روغن ، بایستی روغن موتور تخلیه و یک روغن زمستانی مناسب
جایگزین گردد . و برای محافظت ا ز یخ زدگی به مایع خنک کاری ضدیخ اضافه گردد . در طول فصل سرما بایستی به باطریها توجه بیشتری نمود . در دمای ۱۰ – درجه ظرفیت باطری تا ۶۰ % افت پیدا می کند بدین جهت بعد از خاموش کردن موتور باطریها را در جای گرمی قرار دهید.
استارت زدن در محیط های ۱۶ – درجه زیر صفر :
استارت پیلوت ( استارت کمکی) :موتور بایستی به استارت کمکی مجهز باشد تا امکان استارت در محیط های سرد زیر صفر را به موتور بدهد.
آماده سازی استارت پیلوت :
درب مخزن سوخت کمکی را باز کرده درب حفاظ فلاسک را برداشته سپس سوپاپ فلاسک پر کن را روی مخزن فشار دهی د مخزن را تا علامت حداکثر از سوختکمکی پر کنید. مخزن را بسته و درب حفاظ فلاسک را محکم کن

سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور:

سرویس و نگهداری بر طبق ساعتهای کارکرد یا ارقام نشانگر :
شامل موتورهای صنعتی با زمان کاری مانند دیزل ژنراتورها و پمپ ها و کمپرسورها و موتورهای دریایی …
سرویس و نگهداری بر طبق مسافت :
برای موتورهایی که به عنوان واحدهای حرکتی مانند خودروهای مسافرتی و کامیونها و ترا نواها به غیر از کامیون سازی محل زباله و آتش نشانی و …
سرویس و نگهداری بر طبق حداکثر مصرف سوخت :
برای موتورهایی که با بار کامل و با نوسانات شدید کار می کنند مانند کامیونهای حمل زباله ، حفاری ، جرثقیل ها… متوسط سرعت برای یک ساعت ۵۰ کیلومتر درنظر گرفته میشود.
شرایط گارانتی :
تحت شرایط سخت از قبیل محیط پر گرد و غبار، دمای بالا ، محیط سرد سرویس موتور بایستی در نصف مدت معمول انجام پذیرد.
روغن موتور بایستی مطابق نمودار هر صد ساعت کارکرد تعویض و حداقل دو مرتبه در سال بسته به مسافت و سرویس قبلی تعویض گردد.
در صورت نصب قطعات جدید آنها نیز در طی سرویس بایستی سرویس گردند .
چنانچه این سرویس ها مطابق با دفترچه سرویس عمل و به صورت منظم صورت پذیرفته باشند مشمول گارانتی خواهند بود.
موتورهای صنعتی مانند دیزل ژنراتور ها باید پس از ۱۲ ساعت کار مداوم خاموش و پس از یک ساعت دوباره روشن گردد
در هر صورت استفاده از مقررات گارانتی دلیل کافی و قانع کننده تعمیرگاه مجاز شرکت گواه و یا کارشناسان کیفی اعزامی رعدآسا دیزل خواهد بود .
ساعتهای کارکرد ، مقدار حداکثر سوخت ، ارقام نشانگر سرویس ، کارکرد کیلومتر شمار بر اساس کیلومتر یا مایل را یادداشت کرده و میانگین هریک را مدام بنویسید.

تعویض روغن :
زمانی که موتور داغ است پیچ تخلیه روغن را که در قسمت تحتانی کارتر قرار دارد باز کرده و بگذارید روغن تماما ”
تخلیه گردد . جهت جلوگیری از مخارج پر هزینه دیگر در فواصل منظم روغن تخلیه شده را از جهت وجود آب و تراشه
های فلزی چک نمائید . پیچ تخلیه را با واشر جدید دوباره بسته فیلتر روغن را تمیز کنید . کارتر و مخزن اضافی را در
صورت موجود بودن با روغن توصیه شده پر نمایید .موتور را روشن کنید تا فشار روغن تثبیت گردد . موتور و فیلتر
روغن را از لحاظ نشتی روغن در حالت کار در درجا چک کنید سپس موتور را خاموش نمایید . پس از گذشت ۵ دقیقه
سطح روغن را در کارتر چک کرده و در صورت لزوم تا علامت پر روی نشانگر روغن اضافه نمایید .
فیلترهای ایستاده :
بعد از خاموش کردن موتور پیچ فیلتر روغن را باز کنید تا جریان برگشت روغن تسریع پیدا کند . زمان برگشت جریان تقریبًا۱۰ دقیقه طول می کشد اگر پیچ تخلیه روغن روی پایه فیلتر تعبیه شده باشد زمان تخلیه روغن کاهش پیدا می کند . بطورکامل پیچ کاسه فیلتر را باز کرده و بدقت کاسه فیلتر و هر دو صافی فیلتر را با حرکت دادن به بالا جدا سازید . با استفاده از یک سرنگ روغن باقی مانده و رسوبات روغن را از پایه فیلتر کشیده و فیلترها و کاسه فیلتر را تمیز نمایید .
صافی فیلتر بای پس و واشر را تمیز نمایید . جهت مونتاژ ابتدا صافی های فیلتر را روی پایه فیلتر جای دهید . پیش از تعبیه کاسه فیلتر از قرارگیری صحیح بشقابفنری در داخل کاسه فیلتر و نیز واشر داخل پایه فیلتر اطمینان حاصل نمایید . کاسه فیلتر را سفت نموده و با روغن پر نمایید بعد از هر سرویس فیلتر و قبل ازاستارت موتور روغن را به داخل آن پمپاژ کنید . در این خصوص به بخش استارت مراجعه نمایید .

سرویس صافی هوا(هوا کش):
فیلتر هوای روغنی: فیلتر هوای روغنی را از روی موتور باز کرده گیره های آنرا شل نموده و فیلتر را خارج سازیدو آنرا بوسیله ماده شوینده شسته و خشک کرده یا هوا بگیرید . توجه داشته باشید که هرگز از آب داغ یا آب صابون استفاده نکنید . مخزن فیلتر را در صورت آغشته بودن به رسوبات و گردو غبار با گازوئیل یا نفت سفید تمیز کرده و تا علامت موجود در روی آن از روغن موتور پر نمایید فیلتر را با تعویض واشر و سفت کردن گیره ها در محل خود نصب کنید.
توجه : وجود رسوبات گرد و غبار در دریچه های هوا نشانه های قابل قبولی جهت نشتی در سیستم هوا میباشد که باید تعمیر یا رفع گردد . وجود نشتی هوا در سیستم باعث ساییدگی یاتاقانها و دیواره سیلندر میشود .در صورت انباشته شدن کردوغبار زیاد روغن موتور را هر روز یا در فواصل منظم روی موتور سرد چک کنید کیفیت و سطح روغن فیلتر در محیطهای پر گرد و غبار بایستی هر روز کنترل شود و سطح آن باید ۵میلیمتر بالای رسوبات داخل هواکش باشد.
فیلتر هوای خشک: در صورت هویدا شدن محدوده قرمز در درجه هوا ،صافی فیلتر کاغذی را تمیز یا تعویض نمایید. هرگز موتور را بدون فیلتر روشن نکنید. بعد از جابجایی فیلتر کاغذی شستی درجه هوا را فشار دهید .
جهت جزئیات به دستورات سرویس سازنده فیلتر مراجعه کنید.

سرویس صافی اولیه سوخت ( پمپ سه گوش ):
– شیر باک را ببندید .
– مهره آجدار شماره یک را شل کرده ، بست زیر پمپ سه گوش را آزاد سازید .
– استکانی شیشه ای را همرا ه با توری فیلتر جدا سازید و آنها را داخل گازوئیل شسته و تمیز نمایید .
– واشرها را تعویض نمایید .
– هنگام مونتاژ از نحوه قرار گرفتن استکانی شیشه ای در محل خود و محکم بودن آن اطمینان حاصل کنید .
– هوا گیری کنید .
توجه: چنانچه استکانی خیلی کثیف باشد تمیز کردن باک ضروری است .

تعویض فیلتر سوخت:
سوخت تصفیه نشده و کثیف پلانجر های پمپ انژکتور را بعد از کار کرد کوتاه مدت مستهلک و غیر قابل استفا ده میکند لذا نباید موتور را بدون صافی سوخت به کار انداخت . شیر باک را بسته و پیچهای تخلیه و هوا گیری را باز کنید . با باز کردن پیچ ایمنی پوسته فیلتر را جدا سازید . فیلتر های تکی مجهز به صافی های لوله ای و نمدیهستند و فیلتر های دوگانه مجهز به فیلتر اولیه (نمدی) و فیلتر ثانویه (کاغذی) می باشند . صافیها و واشر ها را عوض کنید .
چک کردن فیلتر سوخت : در مواقع عادی سرویس فیلتر سوخت مورد لزوم نیست و جریان سوخت ناکافی که ازمیان فیلتر عبور میکند باعث افت قدرت موتور میشود . درجه کثیف بودن فیلتر از طریق تست جریان امکا ن پذیراست .
پیچهای هوا گیری روی فیلتر را تک تک و به نوبت شل کرده و پمپ سه گوش را فعال کنید بایستی سوخت با فوران از پیچ شل شده بیرون زند . اگر در فیلتر های دوگانه سوخت اندکی از پیچ هوا گیری تحتانی بیرون بیاید و این امر در پیچ فوقانی نیز صدق کند دلیل بر کثیف بودن فیلتر کاغذی است . همیشه صافی نمدی رادر صورت اضطراری تمیز کنید و پیوسته فیلتر(ثانویه) کاغذی را تعویض نمایید .

 روغن ها :
در بازار روغن موتور های گوناگونی از شرکتهای مختلف عرضه میگردد .
روغنهای چند درجه ای (گر یدی) را میتوان با در نظر گرفتن درجه های توصیه شده ( SAE ) مصرف نمود.
در جدول زیر درجه ( گرید ) روغن موتورها همراه با دماهای محیط متفاوت درج شده است .

توجه: بهتر است روغن غلیظ و روغن سبک در زمان مناسب و درجه حرارت مناسب تعویض گردد .
ادردمای محیط پیوسته بالای ۲۰ درجه سانتیگراد از روغن ۴۰ SAE  استفاده نمایید.
در مناطق شمالی کشور که درجه حرارت محیط از نیمه آبان ماه تا اوایل اردیبهشت ماه افت پیدا میکند از روغن با درجه SAE 20W20 استفاده نمایید.

خنک کننده ها :
جهت خنک کاری موتور از آب تمیز همراه با حداقل آهک استفاده کنید پیش از پرکردن مایع به مقدار ۱% از مواد ضد خوردگی ،ضد زنگ و ضد رسوب بایست ی به آن
اضافه کنید این مواد از پوسته پوسته شدن ، خوردگی و زنگ زدگی جلوگیری کرده و نمی گذارد راندمان سیستم خنک کاری کاهش یافته و به موتور آسیبی برسد .
آب شور ، آب دریا ، آب زاید صنعتی ، آب باران ، آب مقطر ، آب نمک زدوده شده و آب بدون آهک هرگز نباید مورد استفاده قرار گیرد .
مناسبترین آب میتواند آب طبیعی تصفیه شده ، آب زیر زمینی و آب رودخانه ای صاف باشد . برای مبدل های حرارتی میتوان از آب دریاچه استفاده کرد .
ضد یخ :
کار کرد موتور بدون ضد یخ در زمستان خطرناک بوده و مجاز نمی باشد . درصورت استفاده از ضد یخ بایستی پایه آن از اتیلن گلیکول باشد .
برای حفاظت سیستم مخلوط ضد یخ و آب را حداقل سالی یکبار عوض کنید .
میزان مخلوط نباید از ۶۰ % فراتر رود .
در طول فصل سرما کارایی مخلوط را چندین مرتبه امتحان کنید .
در این باره میتوانید از جدول زیر استفاده نمایید .