مفاهیم روانکاری و مهم ترین وظایف روانکارها
تریبولوژی “Tribology”، علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با یکدیگر تعریف شده است و سابقه آن به زمان پیدایش چرخ و استفاده از گردش آن به دور محور به منظور ایجاد حرکتی روان، برمی گردد. به طورکلی هر جا که سطوح در جوار و در تماس با یکدیگر حرکت نسبی دارند، روانکاری نقش بسیار مهمی در انجام حرکت صحیح، مداوم و اقتصادی، ایفا میکند. روانکاری نادرست ماشین آلات علاوه بر اینکه سبب کم شدن راندمان مکانیکی و پایین آمدن بازده زمانی ماشین می شود منجر به فرسایش بیش ازحد، فرسودگی و از کارافتادگی زودرس نیز میشود.
1- روانکاری
تشکیل لایه ای از روغن باضخامت مناسب بین قطعات متحرک به منظور به حداقل رساندن اصطکاک و ساییدگی قطعات در حین کار.
2- انتقال حرارت
انتقال حرارت ایجاد شده از سطوح مورد نظر و خنک کردن قطعات متحرک.
3- ضربه گیری
یکی از ویژگی های مهم روغن، کاهش تأثیر ضربات در حین انجام حرکات مکانیکی روی قطعات است، بدین معنی که روغن از تأثیر منفی ضربه های قطعات بر یکدیگر جلوگیری میکند.
4- حفاظت از سطوح
روانکارها باید بتوانند سطوح قطعات فلزی را در مقابل زنگ زدگی و خوردگی شیمیایی محافظت کنند.
5- آب بندی
آب بندی قطعات نیز از ویژگی های مهم روغن است، براي مثال روغن موتور با تشکیل لایه ای از روغن بین پیستون و سیلندر در موتورهای احتراق داخلی از فرار گازهای متراکم شده، جلوگیری می کند.
6- انتقال مواد
روانکارها باید بتوانند ذرات ناشی از ساییدگی قطعات و مواد ناشی از تجزیه روغن و سوخت را به صورت معلق نگه داشته، با خود حمل کنند.
7- انتقال نیرو
روانکارها در بعضی موارد نقش انتقال نیرو را به عهده دارند (سیالات هیدرولیک).