اصول روانکاری
روانکارها چگونه عمل می کند
دو سطح فلزی، پلاستیکی و حتی کامپوزیتی در تماس با یکدیگر اغلب در جهت خلاف هم میچرخند و باعث ایجاد اصطکاک میشوند. اصطکاک باعث ایجاد گرما و تنش حرارتی میشود و البته سرعت حرکت و فعالیت دستگاه را نیز به شدت کاهش میدهد. حال این وظیفه خطیر بر عهده روانکار است تا با کاهش درگیری دو قطعه و کاستن از اصطکاک، کارایی دستگاه را افزایش دهد و مهمتر از همه هزینه های تعمیرات را نیز کم کند. در اصطکاکهای لغزشی مانند عملکرد ترمز که باعث کاهش سرعت خودرو میشود، به دلیل توزیع فشار روی کل سطح دیسک چرخ، فشار تولید شده بر اینچ مربع یا همان میزان PSI کم است. اما در اصطکاکهای چرخشی، باید به این نکته توجه داشت که اصطکاک تنها روی یک سطح تولید میشود و به همین دلیل سطح تماس بسیار کوچک است و میزان فشار نیز بسیار زیاد.
یک روانکار چگونه عمل میکند؟
هنگام استفاده از هر نوع روانکار باید توجه داشته باشیم که قشر بسیار نازکی از روغن وانکار بین قطعات تشکیل میشود و منافذ دستگاه را نیز پر میکند. این قشر نازک برجستگیها را میپوشاند و در عمل بین دو قطعه فلزی را پر میکند. در این حالت به جای اصطکاک بین قطعات ، حرکت لغزشی روانی ایجاد میشود که باعث جلوگیری از آسیب رسیدن به قطعات خواهد شد.
وقتی روغن در داخل تجهیزات حرکت میکند، موجب تولید اصطکاک سیالی میشود و حرارت دستگاه را به خود جذب میکند. این یعنی روغن موتور یا روانکار مورد استفاده در پیشرانه، به عنوان عامل انتقال حرارت عمل میکند و گرمای ایجاد شده در قطعات را به خود جذب میکند.
چراخودروسازان به سمت استفاده از روانکارهای فول سنتتیک رفتهاند؟
با توسعه روزافزون صنایع و پیشرفتهتر شدن تجهیزات دوار و غیر دوار طی دهههای گذشته، استفاده از انواع روانکارهای مناسب نیز در دستور کار تولیدکنندههای این تجهیزات قرار گرفته است. البته باید به این نکته مهم نیز توجه داشت که سبک شدن قطعات و استفاده از آلیاژهای جدید و کامپوزیتها، صنایع تولید کننده روانکار در دنیا را به سمت تولید محصولاتی سوق داده است که عمر متوسط طولانیتری نسبت به روانکارهای پایه نفتی داشته باشند. این روان کنندهها که به روغنهای فول سنتتیک و بیو (BIO)معروف هستند، به آرامی در حال خارج کردن روغنهای مینرال یا همان روغنهای پایه نفتی از صحنه بازار کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه هستند. به همین دلیل باید با توجه به اصول روانکاری، دست به انتخاب روغن موتور مناسبی زد تا علاوه بر حفظ سرمایه، کاهش هزینههای تعمیرات را نیز در پی داشته باشد.
مروری بر کاربرد فناوری نانو در روانکارها
روانکاری نقش مهمی در انجام حرکت به نحو صحیح، مداوم و اقتصادی در سطوح در تماس با یکدیگر ایفا میکند. امروزه کلیه روانکارهای با پایه معدنی و سنتزی، برای داشتن کارآیی مفید، نیازمند افزودنیهایی هستند که بتوانند خواص موردنظر را در آنها ایجاد نمایند. در سالهای اخیر، با بهرهگیری از فناوری نانو و سنتز نانو مواد، نوع جدیدی از افزودنیها برای روانکارها به دلیل خواص منحصر بفردشان پدیدار گشتهاند. این افزودنیهای جدید به سبب داشتن خواص بینظیر و به دلیل صرفهجویی انرژی که سبب میشوند توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. در این مقاله بر اساس مطالعه تحقیقاتی انجام شده بر روی نتایج کارهای ارائه شده در این زمینه، به معرفی و بررسی نانو افزودنیهای به کار گرفته شده در روانکارها پرداخته شده است. با استفاده از این افزودنیها، میتوان بسیاری از خواص اساسی روغن مانند نقطه اشتعال، گرانروی، نقطه ریزش و مقاومت در مقابل اصطکاک را بهبود بخشید.